Skutki i kogo dotyczy ustawa

SKUTKI USTAWY REPRESYJNEJ powrót

Ustawa dezubekizacyjna to potoczna nazwa ustawy z dnia 16 grudnia 2016r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Jej przepisy w znaczący sposób wpłyną na obniżenie wysokości świadczeń emerytalnych tysięcy Polaków, którzy pracowali w służbach mundurowych Polski Ludowej. Obniżenie świadczeń emerytalnych dotknie także członków rodzin zmarłych funkcjonariuszy, uprawnionych do pobierania renty rodzinnej.

Wypłata świadczeń w nowym wymiarze nastąpi od dnia 1 października 2017 roku, po wcześniejszym wydaniu decyzji ustalającej prawo do emerytury.

Wprowadzone zmiany ustawodawcze w sposób jednolity traktują wszystkich emerytowanych funkcjonariuszy. Bez znaczenia pozostaje długość pracy organach bezpieczeństwa PRL, jak również dalsza, często nienaganna i ofiarna służba w strukturach wolnej Polski. Uzasadnione wątpliwości budzi również katalog cywilnych i wojskowych instytucji i formacji, w których pracowali obecni emeryci. Niektóre organy wyszczególnione w ustawie, w świetle poprzednich regulacji prawnych, jak również opracowań historycznych, nigdy nie miały charakteru organów bezpieczeństwa państwa.

Zdaniem specjalistów z zakresu prawa konstytucyjnego przyjęta ustawa narusza zasadę zaufania do państwa i prawa oraz zasadę ochrony praw nabytych.

Przepisy ustawy umożliwiają każdej osobie zainteresowanej tryb odwoławczy od decyzji ustalającej prawo do świadczeń emerytalnych. W trybie postępowania sądowego emerytowany funkcjonariusz będzie mógł zweryfikować prawidłowość wydanej decyzji emerytalnej.

Szereg wyjątków oraz indywidualny charakter konkretnej sprawy (długość stażu pracy w organach bezpieczeństwa państwa, rodzaj instytucji w której pracował emeryt, dalsza praca w służbach mundurowych po 31 lipca 1990 roku czy prowadzenie przed 1990 rokiem bez wiedzy przełożonych działalności na rzecz niepodległej Polski) nakazuje indywidualne podejście do każdego przypadku.

W oparciu o przepisy uchwalonej ustawy dezubekizacyjnej, obowiązującej od 1 stycznia 2017 roku, policjanci pełniący służbę w okresie PRL przez chociażby jeden dzień w Służbie Bezpieczeństwa, mogą dostać minimalne emerytury dla byłych funkcjonariuszy.

Ostateczne przepisy, jakie wprowadza ustawa dezubekizacyjna, są znacznie bardziej rygorystyczne niż te, które początkowo zakładał projekt przygotowany przez rząd. Pierwotny projekt zakładał obniżenie emerytur o tzw. współczynnik podstawy wymiaru emerytur mundurowych dla byłych funkcjonariuszy SB z 0,7 % do 0,5 % za każdy rok służby w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Natomiast uchwalona ustawa, na mocy której przeprowadzono restrykcyjne zmiany emerytalne dla służb mundurowych, przewiduje, że wskaźnik ten będzie wynosić ostatecznie 0 %.

KOGO DOTYCZY USTAWA DEZUBEKIZACYJNA?

W związku z pojawiającymi się pytaniami na temat tego, kogo dotyczy ustawa dezubekizacyjna, poniżej prezentujemy wyczerpujący katalog instytucji, funkcji, służb oraz stanowisk, których pełnienie w okresie PRL stanowi obecnie podstawę do obniżenia świadczeń emerytalnych:

Zgodnie z Art. 13b. 1. Ustawy, za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się służbę od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. w niżej wymienionych cywilnych i wojskowych instytucjach i formacjach:

Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego;
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego;
Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego;
jednostki organizacyjne podległe organom, o których mowa w pkt 1–3, a w szczególności jednostki Milicji Obywatelskiej w okresie do dnia 14 grudnia 1954 r.;
służby i jednostki organizacyjne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, i ich poprzedniczki, oraz ich odpowiedniki terenowe:
- nadzorujące prace jednostek wypełniających zadania: wywiadowcze, kontrwywiadowcze, Służby Bezpieczeństwa, czynności operacyjno-techniczne niezbędne w działalności Służby Bezpieczeństwa, odpowiedzialne za szkolnictwo, dyscyplinę, kadry i ideowo -wychowawcze aspekty pracy w służbie bezpieczeństwa:
  - Gabinet Ministra Spraw Wewnętrznych,
  - Główny Inspektorat Ministra Spraw Wewnętrznych, z wyłączeniem Zespołu do spraw Milicji Obywatelskiej
    w wojewódzkich komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich urzędach spraw
    wewnętrznych,
  - Wojskowa Służba Wewnętrzna Jednostek Wojskowych MSW,
  - Zarząd Ochrony Funkcjonariuszy,
- wypełniające zadania wywiadowcze i kontrwywiadowcze:
  - Departament I,
  - Departament II,
  - Biuro Paszportów, od dnia 1 kwietnia 1964 r.,
  - Biuro „A”,
  - Biuro Szyfrów,
  - Biuro Radiokontrwywiadu,
  - wydziały paszportów, od dnia 15 lipca 1964 r.,
  - Zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza,
  - Inspektorat I,
  - samodzielne grupy specjalne,
- wypełniające zadania Służby Bezpieczeństwa:
  - Departament Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa,
  - Departament Ochrony Gospodarki,
  - Departament Studiów i Analiz,
  - Departament III,
  - Departament IV,
  - Departament V,
  - Departament VI,
  - Główny Inspektorat Ochrony Przemysłu, od dnia 27 listopada 1981 r.,
  - Biuro Śledcze,
  - Departament Społeczno-Administracyjny,
  - Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa,
  - Biuro Rejestracji Cudzoziemców,
  - Zarząd Kontroli Ruchu Granicznego,
  - Biuro Ochrony Rządu,
  - Samodzielna Sekcja Operacyjno-Ochronna,
  - Inspektorat Operacyjnej Ochrony Elektrowni Jądrowej w Żarnowcu,
- wykonujące czynności operacyjno-techniczne niezbędne w działalności Służby Bezpieczeństwa:
  - Biuro „B”,
  - Biuro Informatyki,
  - Biuro „C”,
  - Biuro „T”, w tym Zakład Techniki Operacyjnej,
  - Departament Techniki, w tym Zakład Konstrukcji Sprzętu Operacyjnego,
  - Biuro „W”,
  - Departament PESEL,
  - Zarząd Łączności, od dnia 1 stycznia 1984 r.,
  - Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego,
  - Samodzielna Stacja „P”,
  - Inspektorat Analityczno-Informacyjny,
- odpowiedzialne za szkolnictwo, dyscyplinę, kadry i ideowo-wychowawcze aspekty pracy w Służbie Bezpieczeństwa:
  - Departament Kadr, z wyłączeniem terenowych odpowiedników jako całości w wojewódzkich, powiatowych
    i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych
    urzędach spraw wewnętrznych,
  - Departament Szkolenia i Wychowania, z wyłączeniem terenowych odpowiedników jako całości w wojewódzkich,
    powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich,
    rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych,
  - Zarząd Polityczno-Wychowawczy,
  - Biuro Historyczne,
  - Akademia Spraw Wewnętrznych, a w jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa i naukowo-
    -techniczna pełniąca służbę w Wydziale Bezpieczeństwa Państwa Akademii Spraw Wewnętrznych oraz
    na etatach Służby Bezpieczeństwa, a także słuchacze i studenci, którzy przed skierowaniem do Akademii
    Spraw Wewnętrznych pełnili służbę, o której mowa w pkt 5 i 6 oraz ust. 2 pkt 1,
  - Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Legionowie, a w jego ramach kadra naukowo-dydaktyczna,
    naukowa, naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
  - Szkoła Chorążych Biura „B”, a w jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa, naukowo-techniczna
    oraz słuchacze i studenci,
  - Szkoła Chorążych Milicji Obywatelskiej z siedzibą w Warszawie, a w jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna,
    naukowa, naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
  - Wydział Pracy Operacyjnej w Ośrodku Doskonalenia Kadry Kierowniczej MSW w Łodzi, a w jego
    ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa oraz naukowo-techniczna,
  - Samodzielna Sekcja Kadr,
  - Samodzielna Sekcja Kadr i Szkolenia,
  - Samodzielna Sekcja Informacji i Sprawozdawczości,
  - Samodzielna Sekcja Ogólno-Organizacyjna;
jednostki organizacyjne Ministerstwa Obrony Narodowej i ich poprzedniczki:
- Informacja Wojskowa oraz podległe jej jednostki terenowe, w tym Organa informacji Powszechnej Organizacji
  „Służba Polsce” oraz Organa informacji Wojskowego Korpusu Górniczego,
- Wojskowa Służba Wewnętrzna, w tym Zarząd Wojskowej Służby Wewnętrznej Korpusu Bezpieczeństwa
  Wewnętrznego i Wojsk Ochrony Pogranicza i jego poprzedniczki,
- Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego,
- inne służby Sił Zbrojnych prowadzące działania operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze,
  w tym w rodzajach broni oraz w okręgach wojskowych.

ZA SŁUŻBĘ NA RZECZ TOTALITARNEGO PAŃSTWA UZNAJE SIĘ RÓWNIEŻ:

służbę na etacie:
- Ministra Spraw Wewnętrznych,
- funkcjonariusza nadzorującego służby i jednostki organizacyjne wymienione w ust. 1 pkt 5,
- komendanta wojewódzkiego, zastępcy komendanta wojewódzkiego, powiatowego, miejskiego lub dzielnicowego
  do spraw bezpieczeństwa, zastępcy komendanta wojewódzkiego, powiatowego, miejskiego lub
  dzielnicowego do spraw Służby Bezpieczeństwa, zastępcy szefa wojewódzkiego, rejonowego, miejskiego
  lub dzielnicowego urzędu spraw wewnętrznych do spraw Służby Bezpieczeństwa,
- zastępcy komendanta wojewódzkiego, powiatowego lub miejskiego do spraw polityczno-wychowawczych,
  zastępcy szefa wojewódzkiego, rejonowego lub miejskiego urzędu spraw wewnętrznych do spraw polityczno-wychowawczych,
- oficera szkolenia operacyjnego Służby Bezpieczeństwa w wydziałach kadr i szkolenia komend wojewódzkich
  Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich urzędach spraw wewnętrznych,
- funkcjonariusza w referacie do spraw bezpieczeństwa w wydziale kadr komendy wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej,
- starszego inspektora przy zastępcy komendanta wojewódzkiego do spraw Służby Bezpieczeństwa,
- słuchacza na kursach Służby Bezpieczeństwa, organizowanych przez jednostki i szkoły wchodzące w skład Ministerstwa Spraw Wewnętrznych;